Η Παγκόσμια Ημέρα Μεσοθηλιώματος, που τιμάται κάθε χρόνο στις 26 Σεπτεμβρίου, αποτελεί μια σημαντική ευκαιρία ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης για μια σπάνια, αλλά εξαιρετικά σοβαρή μορφή καρκίνου.
Το μεσοθηλίωμα είναι καρκίνος που αναπτύσσεται στο λεπτό περίβλημα που καλύπτει τα όργανα του θώρακα και της κοιλιάς. Στις περισσότερες περιπτώσεις, η νόσος συνδέεται με την εισπνοή ινών αμιάντου — ενός υλικού που χρησιμοποιήθηκε εκτεταμένα στις οικοδομές, στη ναυτιλία και σε πολλές βιομηχανίες λόγω της ανθεκτικότητάς του στη θερμότητα και τη φωτιά. Παρά τη σπανιότητά του, αποτελεί τον δεύτερο συχνότερο καρκίνο που σχετίζεται με επαγγελματική έκθεση στην Ευρώπη.
Η ασθένεια εκδηλώνεται συνήθως 20–50 χρόνια μετά την επαγγελματική ή περιβαλλοντική έκθεση στον αμίαντο, γεγονός που δυσχεραίνει την έγκαιρη διάγνωση, ακόμη και σε περιπτώσεις γνωστής επαφής με το υλικό. Τα πιο χαρακτηριστικά συμπτώματα περιλαμβάνουν δύσπνοια ή/και πόνο στο στήθος, που συνοδεύονται συχνά από παθολογική συλλογή υγρού στη θωρακική κοιλότητα.
Η σημασία της πρόληψης
Η αποφυγή έκθεσης στον αμίαντο αποτελεί το σημαντικότερο μέτρο πρόληψης. Από την 1η Ιανουαρίου 2005, η παραγωγή, διάθεση και χρήση όλων των μορφών αμιάντου απαγορεύτηκε στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ωστόσο, η χρήση του συνεχίζεται σε πολλές αναπτυσσόμενες χώρες με μεγάλο πληθυσμό.
Στην Ελλάδα, ο κίνδυνος έκθεσης προκύπτει κυρίως για εργαζομένους στην οικοδομή, κατά την κατεδάφιση ή επισκευή παλαιών κτιρίων, στη διάλυση πολύ παλαιών πλοίων, εγκαταστάσεων ή υποδομών (π.χ. σωλήνες ύδρευσης) που περιέχουν αμίαντο. Για τον λόγο αυτό, είναι απαραίτητο να λαμβάνεται υπόψη η πιθανή παρουσία του υλικού σε τέτοιες εργασίες και να τηρούνται αυστηρά οι κανονισμοί προστασίας που προβλέπουν εξειδικευμένα μέτρα κατά την αφαίρεση και απομάκρυνσή του.
Νεότερες θεραπευτικές προσεγγίσεις
Η ιατρική έρευνα εξελίσσεται με την ανάπτυξη νέων θεραπειών και συνδυασμών φαρμάκων, που έχουν στόχο τη βελτίωση της ποιότητας ζωής και της επιβίωσης των ασθενών με μεσοθηλίωμα. Παράλληλα, οργανώσεις ασθενών διεθνώς αγωνίζονται για:
-
καλύτερη πρόσβαση στη φροντίδα,
-
ανάπτυξη καινοτόμων θεραπειών,
-
αυστηρότερους κανονισμούς για τον περιορισμό της έκθεσης στον αμίαντο.
Σε αρκετές χώρες, ασθενείς με μεσοθηλίωμα έχουν λάβει και αποζημιώσεις λόγω επαγγελματικής έκθεσης.
Ένα μήνυμα στήριξης και δράσης
Η ημέρα αυτή δεν αποτελεί μόνο υπενθύμιση για μια δύσκολη ασθένεια. Είναι επίσης μια ευκαιρία να σταθούμε δίπλα στους ασθενείς, να στηρίξουμε τις οικογένειές τους και να διεκδικήσουμε ένα πιο ασφαλές περιβάλλον για όλους. Η γνώση και η πρόληψη παραμένουν τα ισχυρότερα εργαλεία για τη διάσωση ζωών.
Η Παγκόσμια Ημέρα Μεσοθηλιώματος μας υπενθυμίζει ότι η πρόληψη και η σωστή ενημέρωση μπορούν να σώσουν ζωές. Παρά τις δυσκολίες που συνεπάγεται η νόσος, η πρόοδος της ιατρικής έρευνας και η ενεργή δράση οργανώσεων ασθενών δίνουν ελπίδα για καλύτερες θεραπείες και μεγαλύτερη προστασία. Με υπευθυνότητα απέναντι στο περιβάλλον και με αλληλεγγύη προς όσους νοσούν, μπορούμε να συμβάλουμε σε μια κοινωνία με λιγότερους κινδύνους και περισσότερη στήριξη.
Επιμέλεια: Ευγένιος Γκράουρ