Δυσμηνόρροια είναι η κατάσταση κατά την οποία η γυναίκα πονάει περισσότερο από το φυσιολογικό κατά τη διάρκεια της περιόδου της (έμμηνος ρύση). Μια κοπέλα μπορεί να εμφανίσει τέτοιο πρόβλημα κατά την εφηβική της ηλικία χωρίς κάποια προϋπάρχουσα πάθηση (πρωτοπαθής δυσμηνόρροια) ή όταν έχει πλέον μεγαλώσει, οπότε και συνήθως υπάρχει κάποιο παθολογικόαίτιο το οποίο πρέπει να διερευνηθεί (δευτεροπαθής).
Πόσο συχνά εμφανίζεται και τι προκαλεί τον πόνο
Περίπου το 25-30% των γυναικών σε κάποια φάση της ζωής τους παραπονούνται για δυσμηνόρροια. Φυσιολογικά μια γυναίκα δεν θα έπρεπε να νιώθει παρά μέτριο πόνο, ο οποίος οφείλεται στις Προσταγλανδίνες οι οποίες προκαλούν τις συσπάσεις της μήτρας. Αν η παραγωγή των ουσιών αυτών είναι πάνω από το φυσιολογικό τότε έχουμε πόνο, ο οποίος αρχίζει να εκδηλώνεται 1-2 μέρες πριν την περίοδο και συνεχίζει κατά τη διάρκειά της.
Πώς εκδηλώνεται ο πόνος
Ο πόνος μπορεί να είναι ρυθμικός, σαν κράμπα, να αντανακλά στη μέση, την πλάτη, το στομάχι ή και τα πόδια. Μερικές γυναίκες μπορεί να έχουν τάση προς εμετό.
Πότε πρέπει να συμβουλευτείτε γυναικολόγο
Μια γυναίκα με τέτοια συμπτώματα πρέπει να επισκεφθεί το γυναικολόγο της, να συζητήσει το πρόβλημα και να βρει λύση σε αυτό. Αυτός θα πάρει ένα καλό ιστορικό, θα την εξετάσει κλινικά και θα πραγματοποιήσει υπερηχογράφημα έσω γεννητικών οργάνων.
Αντιμετώπιση πρωτοπαθούς δυσμηνόρροιας
Σε περίπτωση πρωτοπαθούς δυσμηνόρροιας μπορεί να χορηγηθεί κάποιο παυσίπονο με αντί-προσταγλανδινικές ιδιότητες (προσοχή γιατί τα περισσότερα αυξάνουν το αίμα της περιόδου) σε συνδυασμό ή μη με παράγοντες που ευνοούν την πήξη του αίματος. Μπορεί επίσης να χορηγηθεί αντισυλληπτικό χάπι. Έχει βρεθεί πως τα αντισυλληπτικά όταν επιλεγούν σωστά βελτιώνουν τα χαρακτηριστικά της περιόδου. Αυτό προϋποθέτει πως δεν υπάρχουν αντενδείξεις χορήγησης των παραπάνω χαπιών στην ασθενή. Τα αντισυλληπτικά χάπια δεν επιτρέπουν στις ωοθήκες να παράγουν ωάριο κάθε μήνα (ωορρηξία) και κατά συνέπεια παράγονται λιγότερες προσταγλανδίνες από τον οργανισμό της γυναίκας άρα αυτή πονάει λιγότερο!
Αντιμετώπιση δευτεροπαθούς δυσμηνόρροιας
Στην περίπτωση της δευτεροπαθούς δυσμηνόρροιας ο γυναικολόγος θα πρέπει να διαφοροδιαγνώσει το βασικό αίτιο. Ο βασικός παράγοντας πρόκλησης δευτεροπαθούς δυσμηνόρροιας είναι η Ενδομητρίωση.
Η ενδομητρίωση ως βασικό αίτιο
Στην πάθηση αυτή, κύτταρα του εσωτερικού τοιχώματος της μήτρας (ενδομήτριο) μεταναστεύουν σε άλλα σημεία του σώματος. Αυτά παράγουν το αίμα της περιόδου. Όταν λοιπόν μεταναστεύουν –κυρίως μέσω των σαλπίγγων-προς την κοιλιά εγκαθίστανται σε διάφορα σημεία του σώματος (ωοθήκες, έντερο, σπάνια ακόμα και στον εγκέφαλο) και παράγουν αίμα κατά τη διάρκεια της περιόδου. Για το λόγο αυτό μια γυναίκα μπορεί να πονάει στην περίοδο της σε διάφορα σημεία της κοιλιάς. Η Ενδομητρίωση χρειάζεται ειδική φαρμακευτική θεραπεία και αρκετές φορές λαπαροσκοπική χειρουργική αφαίρεση.
Άλλοι παράγοντες και εναλλακτικές λύσεις
Άλλοι λόγοι που μπορούν να προκαλέσουν δυσμηνόρροια είναι οι ψυχολογικοί, ενώ έχει αποδειχθεί ότι στη βελτίωση των συμπτωμάτων βοηθάει η αλλαγή της δίαιτας, η διακοπή του καπνίσματος και η άσκηση.
Μην αγνοείτε τον πόνο – αναζητήστε λύση
Η δυσμηνόρροια, αν και συχνή, δεν πρέπει να θεωρείται «κανονική» όταν επηρεάζει σημαντικά την ποιότητα ζωής. Είτε πρόκειται για πρωτοπαθή είτε για δευτεροπαθή μορφή, η σωστή ιατρική αξιολόγηση και η εξατομικευμένη θεραπευτική προσέγγιση μπορούν να ανακουφίσουν τον πόνο και να αποκαταστήσουν την καθημερινότητα της γυναίκας. Μην διστάζετε να συζητήσετε το πρόβλημα με τον γυναικολόγο σας — η λύση μπορεί να είναι πιο απλή απ’ όσο νομίζετε.
Γράφει ο:
Χάρης Χηνιάδης
Χειρούργος Γυναικολόγος – Μαιευτήρας
Γυναικολόγος Αναπαραγωγής
Επιμέλεια: Ευγένιος Γκράουρ