Η κλιμακτήριος και η εμμηνόπαυση αποτελούν φυσιολογικά στάδια στη ζωή κάθε γυναίκας, σηματοδοτώντας το τέλος της αναπαραγωγικής φάσης. Ωστόσο, συνοδεύονται συχνά από πλήθος σωματικών και ψυχολογικών αλλαγών — όπως εξάψεις, διαταραχές ύπνου και μεταβολές στη διάθεση. Ανάμεσα στα λιγότερο συζητημένα συμπτώματα βρίσκεται και η φαγούρα, ή όπως αναφέρεται επιστημονικά, ο κνησμός.
Τι προκαλεί φαγούρα κατά την εμμηνόπαυση;
Ο κύριος παράγοντας πίσω από το φαινόμενο είναι η πτώση των οιστρογόνων, που επηρεάζει άμεσα την υγεία και τη δομή του δέρματος. Καθώς τα επίπεδα αυτών των ορμονών μειώνονται:
-
Το δέρμα χάνει την υγρασία και την ελαστικότητά του
-
Γίνεται λεπτότερο, πιο ευαίσθητο και επιρρεπές σε ερεθισμούς
-
Παρατηρείται συχνότερα ξηρότητα και ατροφία, ιδιαίτερα σε περιοχές όπως η κοιλιά, τα κάτω άκρα και η γεννητική περιοχή
Αυτές οι αλλαγές μπορούν να οδηγήσουν σε έντονη αίσθηση φαγούρας, η οποία επηρεάζει την καθημερινότητα της γυναίκας.
Πόσο συχνό είναι το σύμπτωμα;
Αν και δεν συζητείται συχνά, η φαγούρα κατά την εμμηνόπαυση είναι ένα πραγματικό και συχνό σύμπτωμα. Όπως αναφέρει ο κ. Ευάγγελος Γκικόντες, Χειρουργός Γυναικολόγος – Μαιευτήρας, M.Sc.Hom, ερευνητικά δεδομένα δείχνουν πως: «Έως και το 25% των γυναικών εμφανίζουν για πρώτη φορά συμπτώματα εκζέματος ή έντονης ξηροδερμίας κατά την εμμηνόπαυση. Σύμφωνα με πρόσφατη βρετανική μελέτη της National Eczema Society σε συνεργασία με την EPIMAX (2025), το 85% των γυναικών ανέφεραν ότι οι δερματικές αλλαγές επηρεάζουν την εικόνα σώματός τους, την καθημερινότητα και την κοινωνική τους ζωή».
Ο ίδιος προσθέτει: «Η φαγούρα δεν περιορίζεται μόνο στο υπόλοιπο σώμα. Εντοπίζεται συχνά και στην περιοχή του αιδοίου, καθώς η κολπική ατροφία προκαλεί έντονο κνησμό, κάψιμο και αίσθημα δυσφορίας.»
Τι άλλες αιτίες πρέπει να αποκλειστούν;
Πριν συνδεθεί η φαγούρα αποκλειστικά με την εμμηνόπαυση, είναι σημαντικό να διερευνηθούν άλλες πιθανές αιτίες, όπως:
-
Αλλεργικές αντιδράσεις ή δερματίτιδα εξ επαφής
-
Μυκητιασικές ή βακτηριακές λοιμώξεις
-
Σακχαρώδης διαβήτης, που συνδέεται συχνά με χρόνιο κνησμό
-
Θυρεοειδικές διαταραχές
-
Ανεπάρκεια βιταμινών, όπως η B12 και η D
Η κλινική εξέταση και, αν χρειαστεί, εργαστηριακός έλεγχος είναι απαραίτητα για τη σωστή διάγνωση.
Πώς αντιμετωπίζεται η φαγούρα στην εμμηνόπαυση;
Η θεραπευτική προσέγγιση είναι πολυπαραγοντική και μπορεί να περιλαμβάνει:
-
Τοπική φροντίδα του δέρματος
-
Χρήση ενυδατικών κρεμών χωρίς άρωμα ή αλκοόλες
-
Ήπιος καθαρισμός με ουδέτερα προϊόντα pH
-
Αποφυγή συνθετικών υφασμάτων και ερεθιστικών καθαριστικών
-
Φυτική υποστήριξη
Φυτοοιστρογόνα από σόγια, κόκκινο τριφύλλι ή λιναρόσπορο έχουν αποδειχθεί ωφέλιμα στη διαχείριση ήπιων συμπτωμάτων. Υπάρχει επίσης ποικιλία φυσικών συμπληρωμάτων και βοτάνων με ευεργετικές ιδιότητες.
-
Ορμονική Υποκατάσταση (HRT)
Σε περιπτώσεις έντονης φαγούρας λόγω ατροφίας δέρματος ή κόλπου, η ορμονική θεραπεία υποκατάστασης (είτε τοπικά είτε συστηματικά) προσφέρει σημαντική ανακούφιση, υπό ιατρική παρακολούθηση.
-
Συμπληρωματικές παρεμβάσεις
-
Επαρκής πρόσληψη υγρών
-
Διατροφή πλούσια σε Ω-3 λιπαρά οξέα και βιταμίνη Ε
-
Τακτική, ήπια σωματική άσκηση
-
Χρήση ειδικών φυτικών βοηθημάτων για ενίσχυση της δερματικής υγείας
Η φαγούρα είναι πραγματική – και αντιμετωπίσιμη
«Η φαγούρα μπορεί να γίνει εξαντλητική και να υποβαθμίσει την ποιότητα ζωής. Δεν είναι ψυχοσωματικό φαινόμενο, αλλά υπαρκτό, σωματικό και συχνά αντιμετωπίσιμο», τονίζει ο κ. Γκικόντες.
Καταλήγει επισημαίνοντας τη σημασία της ιατρικής καθοδήγησης:
«Το πιο σημαντικό βήμα για κάθε γυναίκα είναι να ζητήσει έγκαιρα βοήθεια από ειδικό. Όταν η επιστημονική γνώση συνδυάζεται με φροντίδα και κατανόηση, η γυναίκα μπορεί να ανακτήσει την άνεση και την αυτοπεποίθησή της.»
Η φαγούρα στην εμμηνόπαυση είναι ένα σύμπτωμα που αξίζει να λαμβάνεται σοβαρά. Δεν είναι «μικρό» ούτε «ψυχολογικό» – είναι σωματικό, πραγματικό και επηρεάζει ουσιαστικά την καθημερινότητα πολλών γυναικών. Με σωστή διάγνωση, στοχευμένη φροντίδα και υποστήριξη από εξειδικευμένο ιατρό, μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά. Η ενημέρωση, η πρόληψη και η έγκαιρη ιατρική παρέμβαση δίνουν στη γυναίκα τη δυνατότητα να ζήσει με άνεση, αξιοπρέπεια και αυτοπεποίθηση αυτή τη φυσική φάση της ζωής της.
Επιμέλεια: Ευγένιος Γκράουρ