Νέες θεραπείες για παθήσεις του αμφιβληστροειδούς

Οι παθήσεις του αμφιβληστροειδούς, όπως η ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας υγρού τύπου (nAMD) και το διαβητικό οίδημα της ωχράς κηλίδας (DME), εμφανίζουν συνεχώς αυξανόμενη συχνότητα παγκοσμίως. Οι συνέπειές τους είναι ιδιαίτερα σοβαρές, καθώς επηρεάζουν την καθημερινότητα, την ευεξία και την ποιότητα ζωής των ασθενών, ενώ παράλληλα επιβαρύνουν σημαντικά τα εθνικά συστήματα υγείας.

Σύμφωνα με τα τελευταία επιστημονικά δεδομένα για τις εξιδρωματικές νόσους του αμφιβληστροειδούς, οι βασικές θεραπευτικές ανάγκες παραμένουν υψηλές. Αν και οι θεραπείες με ενδοφθάλμιες εγχύσεις είναι αποτελεσματικές, δεν καταφέρνουν να μειώσουν ουσιαστικά το θεραπευτικό φορτίο για τους ασθενείς, τους επαγγελματίες υγείας και τα συστήματα υγείας. Η πραγματικότητα αυτή καθιστά αναγκαία την ανάπτυξη ενός νέου προτύπου φροντίδας που θα προσφέρει:

• καλύτερη συμμόρφωση στη θεραπεία,

• πιο αποτελεσματικό έλεγχο της νόσου,

• μακροπρόθεσμη διατήρηση της όρασης,

• εξοικονόμηση χρόνου για γιατρούς και κλινικές,

• μείωση του κόστους διαχείρισης.

Το Πρόγραμμα Barometer

Ανάλογες προκλήσεις αναδείχθηκαν και από την έρευνα του Προγράμματος Barometer (2024). Τα στοιχεία έδειξαν ότι οι ασθενείς με nAMD και DME που λάμβαναν θεραπείες κατά του VEGF, συχνά δυσκολεύονταν λόγω:

• της υψηλής συχνότητας θεραπείας,

• των μεγάλων χρόνων αναμονής στα ιατρεία,

• των δυσκολιών μετακίνησης,

• του οικονομικού κόστους.

Περίπου 50% των ασθενών δήλωσαν ότι η συχνότητα των θεραπειών τους φαινόταν υπερβολική και ότι ανησυχούσαν πως θα αποτελέσουν επιβάρυνση για την οικογένεια ή τους φροντιστές τους.

Η συγκεκριμένη έρευνα ολοκληρώθηκε με τη συμμετοχή 10.800+ ασθενών, 1.300 γιατρών και 2.400 μελών κλινικού προσωπικού από 78 κλινικές σε 24 χώρες και 6 ηπείρους.

Το Barometer είναι μια συνεχιζόμενη διεθνής πρωτοβουλία που εστιάζει στη βελτίωση της ζωής των ασθενών με nAMD και DME. Συλλέγει και αναλύει δεδομένα από ασθενείς, επαγγελματίες υγείας και κλινικό προσωπικό, με στόχο την ανάδειξη προκλήσεων αλλά και ευκαιριών στη διαχείριση αυτών των νοσημάτων. Χρηματοδοτείται και υποστηρίζεται από τη Bayer, με σκοπό την ανάπτυξη τεκμηριωμένων παρεμβάσεων για βελτίωση της αποτελεσματικότητας, της συμμόρφωσης και της πρόσβασης στη θεραπεία.

Εστίαση στη μακροχρόνια θεραπεία

Με τον πληθυσμό να γηράσκει και τον διαβήτη να αυξάνεται παγκοσμίως, η Bayer παραμένει αφοσιωμένη στην έρευνα και στη διασφάλιση της πρόσβασης σε θεραπείες για τις παθήσεις του αμφιβληστροειδούς. Στόχος είναι να περιοριστεί το βάρος που προκαλεί η απώλεια όρασης και η τύφλωση.

Στο πλαίσιο αυτό, η εταιρεία διοργάνωσε ειδική διαδικτυακή ενημέρωση για δημοσιογράφους υγείας κατά τη διάρκεια του EURETINA 2025. Εκεί, διακεκριμένοι οφθαλμίατροι επισήμαναν τα οφέλη των θεραπειών κατά του VEGF με μεγαλύτερα μεσοδιαστήματα, που προσφέρουν:

• υψηλή αποτελεσματικότητα,

• σταθερά οπτικά οφέλη,

• ευνοϊκό προφίλ ασφάλειας,

• μικρότερη συχνότητα επισκέψεων.

«Η νέα σύνθεση επέδειξε μεγάλα διαστήματα θεραπείας, με μοναδική παράταση έως και έξι μήνες, διατηρώντας παράλληλα τα οπτικά οφέλη», δήλωσε η καθηγήτρια Marion R. Munk, ειδικός στον αμφιβληστροειδή στο Πανεπιστήμιο της Βέρνης (Universität Bern), Ελβετία. «Το κλινικό της προφίλ υπογραμμίζει τη δυνατότητά της να αποτελέσει ένα νέο πρότυπο φροντίδας στη νεοαγγειακή ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας και στο διαβητικό οίδημα της ωχράς κηλίδας».

Ερευνητικές προσεγγίσεις της Bayer

Με παράδοση 150+ ετών στην ιατρική καινοτομία, η Bayer συνεχίζει να διερευνά νέες λύσεις για παθήσεις του αμφιβληστροειδούς, με επίκεντρο τις ανάγκες των ασθενών και των θεραπόντων ιατρών.

Η θυγατρική της, BlueRock Therapeutics, ερευνά μια θεραπευτική προσέγγιση που βασίζεται σε επαγόμενα πολυδύναμα βλαστοκύτταρα (iPSC), για πρωτοπαθείς παθήσεις φωτοϋποδοχέων όπως η μελαγχρωστική αμφιβληστροειδοπάθεια και οι δυστροφίες κωνίων και ραβδίων. Οι παθήσεις αυτές χαρακτηρίζονται από εκφύλιση ή δυσλειτουργία των φωτοϋποδοχέων και, προς το παρόν, δεν διαθέτουν θεραπευτικές επιλογές. Η υπό έρευνα θεραπεία στοχεύει στην αποκατάσταση της όρασης αντικαθιστώντας τον κατεστραμμένο ιστό με λειτουργικά κύτταρα.

Τι πρέπει να γνωρίζουμε για nAMD και DME

• Νεοαγγειακή ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας (nAMD)
  Είναι νόσος ταχείας εξέλιξης που χωρίς θεραπεία μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια όρασης μέσα σε λίγους μήνες. Πρόκειται για μία από τις βασικές αιτίες μη αναστρέψιμης τύφλωσης παγκοσμίως. Υπολογίζεται ότι 170 εκατομμύρια άνθρωποι πάσχουν από κάποια μορφή ηλικιακής εκφύλισης, με τον αριθμό να αγγίζει τα 288 εκατομμύρια έως το 2040. Περίπου 10% των περιπτώσεων εξελίσσονται σε nAMD.

• Διαβητικό οίδημα της ωχράς κηλίδας (DME)
  Αποτελεί συχνή επιπλοκή του διαβήτη. Προκαλείται όταν τα υψηλά επίπεδα σακχάρου βλάπτουν τα αιμοφόρα αγγεία του αμφιβληστροειδούς, τα οποία διαρρέουν υγρό στην ωχρά κηλίδα. Το αποτέλεσμα μπορεί να είναι σημαντική απώλεια όρασης ή και τύφλωση. Σήμερα, περίπου 146 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν με διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια, από τους οποίους οι 27 εκατομμύρια έχουν ήδη αναπτύξει DME.

Οι εξελίξεις που παρουσιάστηκαν στο EURETINA 2025 αναδεικνύουν την τεράστια σημασία της συνεχούς έρευνας και της καινοτομίας στην αντιμετώπιση των παθήσεων του αμφιβληστροειδούς. Νέες θεραπείες με λιγότερο συχνές εγχύσεις, προγράμματα που βελτιώνουν την πρόσβαση στη φροντίδα και ερευνητικές προσεγγίσεις με βλαστοκύτταρα δείχνουν ότι το μέλλον της οφθαλμολογίας μπορεί να προσφέρει καλύτερη ποιότητα ζωής στους ασθενείς.

Η έγκαιρη διάγνωση, η τακτική παρακολούθηση και η πρόσβαση στις πιο σύγχρονες θεραπείες παραμένουν καθοριστικοί παράγοντες για τη διατήρηση της όρασης και την πρόληψη της τύφλωσης. Η πρόοδος στη γνώση και η συνεργασία επιστημόνων, ασθενών και φορέων υγείας δίνουν ελπίδα για ένα αύριο με λιγότερα εμπόδια και περισσότερες δυνατότητες στη φροντίδα της όρασης.

Επιμέλεια: Ευγένιος Γκράουρ