Η αρτηριακή υπέρταση αποτελεί ένα από τα σοβαρότερα και διαρκώς επιδεινούμενα προβλήματα δημόσιας υγείας, με σημαντικές κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις. Όπως επισημαίνει ο Μανώλης Καλλίστρατος, Πρόεδρος της Ομάδας Εργασίας Αρτηριακής Υπέρτασης της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας, η συχνότητά της αυξάνεται συνεχώς, γεγονός που αποδίδεται στη γήρανση του πληθυσμού αλλά και στις συνθήκες του σύγχρονου τρόπου ζωής, όπως το κάπνισμα, η παχυσαρκία, η καθιστική ζωή και η κακή διατροφή.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, η υπέρταση ευθύνεται για περίπου 11 εκατομμύρια πρόωρους θανάτους κάθε χρόνο, ενώ απορροφά περίπου το 4,5% των συνολικών δαπανών για την υγειονομική περίθαλψη.
Οι διεθνείς εκτιμήσεις αναφέρουν ότι περίπου 1,28 δισεκατομμύρια ενήλικες, ηλικίας 30 έως 79 ετών, ζουν με υπέρταση. Παρόλα αυτά, το 46% αυτών δεν γνωρίζουν ότι πάσχουν, ενώ μόνο το 42% έχει διαγνωστεί και λαμβάνει θεραπεία. Ακόμη πιο ανησυχητικό είναι ότι μόλις το 21% των υπερτασικών καταφέρνει να ρυθμίσει αποτελεσματικά την αρτηριακή του πίεση μέσω αντιυπερτασικής αγωγής.
Η αρτηριακή υπέρταση ορίζεται από σταθερά αυξημένες τιμές αρτηριακής πίεσης, δηλαδή συστολική ≥140 mmHg και/ή διαστολική ≥90 mmHg, σε επαναλαμβανόμενες μετρήσεις. Όπως επισημαίνει ο κ. Καλλίστρατος, το ανησυχητικό είναι πως πολλοί άνθρωποι με υπέρταση δεν εμφανίζουν καθόλου συμπτώματα – κάτι που καθιστά τον τακτικό έλεγχο της πίεσης τον μοναδικό αξιόπιστο τρόπο έγκαιρης διάγνωσης.
Οι κυριότεροι παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση υπέρτασης περιλαμβάνουν:
-
την αυξημένη ηλικία,
-
την κληρονομική προδιάθεση,
-
την αύξηση του σωματικού βάρους,
-
την έλλειψη σωματικής δραστηριότητας,
-
τη δίαιτα με υψηλή περιεκτικότητα σε αλάτι,
-
καθώς και την υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ.
Θεραπευτικοί στόχοι και στρατηγικές πρόληψης
Σύμφωνα με τον Μανώλη Καλλίστρατο, βασικός στόχος της αντιυπερτασικής θεραπείας είναι η μείωση της αρτηριακής πίεσης κάτω από τα 140/90 mmHg, προκειμένου να περιοριστεί ο συνολικός καρδιαγγειακός κίνδυνος. Η κατάλληλη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης μειώνει:
-
τον κίνδυνο αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου κατά 40%,
-
τον κίνδυνο στεφανιαίας νόσου κατά 25%,
-
και τον κίνδυνο καρδιακής ανεπάρκειας κατά 50%.
Πέραν της φαρμακευτικής αντιμετώπισης, ιδιαίτερη έμφαση δίνεται –όπως σημειώνει ο κ. Καλλίστρατος– στην τροποποίηση του τρόπου ζωής μέσω της υιοθέτησης υγιεινών συνηθειών, κάτι που συμβάλλει ουσιαστικά στη ρύθμιση της πίεσης και στην αποτροπή επιπλοκών.
Η Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία, στο πλαίσιο των οδηγιών της, προτείνει τις παρακάτω αλλαγές στον τρόπο ζωής για όλους τους υπερτασικούς ασθενείς:
-
Διακοπή καπνίσματος
-
Μείωση σωματικού βάρους
-
Περιορισμός κατανάλωσης αλκοόλ
-
Μείωση πρόσληψης άλατος
-
Καθημερινή σωματική άσκηση διάρκειας τουλάχιστον 30 λεπτών
-
Αύξηση της κατανάλωσης φρούτων και λαχανικών
-
Περιορισμός της πρόσληψης κορεσμένων λιπαρών
Η αρτηριακή υπέρταση, αν και συχνά σιωπηλή, δεν πρέπει να αγνοείται. Η ευαισθητοποίηση του κοινού, η συστηματική πρόληψη και η έγκαιρη παρέμβαση μπορούν να περιορίσουν σημαντικά τον αντίκτυπό της στην υγεία και τη ζωή των πολιτών.
Μην αγνοείς την πίεσή σου – Προστάτεψε την καρδιά σου με μία απλή κίνηση
Η αρτηριακή υπέρταση δεν κάνει διακρίσεις και πολύ συχνά περνά απαρατήρητη μέχρι να εμφανιστούν σοβαρές επιπλοκές. Όμως, η πρόληψη είναι στα χέρια μας. Ένας απλός τακτικός έλεγχος της πίεσης και μερικές μικρές αλλαγές στον τρόπο ζωής μπορούν να κάνουν τη διαφορά – όχι μόνο στη ρύθμιση της πίεσης, αλλά και στη συνολική υγεία της καρδιάς μας.
Όπως τονίζει ο Μανώλης Καλλίστρατος, Πρόεδρος της Ομάδας Εργασίας Αρτηριακής Υπέρτασης της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας, η ενημέρωση, η υπευθυνότητα και η συνεργασία με τον γιατρό αποτελούν τα σημαντικότερα βήματα προς την κατεύθυνση μιας πιο υγιούς ζωής, με λιγότερους κινδύνους και περισσότερη ποιότητα.
Επιμέλεια: Ευγένιος Γκράουρ