Ο πόνος στη μέση – “απρόσκλητος” και συχνά απρόβλεπτος – μπορεί να παρουσιαστεί ξαφνικά και να επηρεάσει άμεσα τις καθημερινές σας δραστηριότητες. Για την πρόληψή του, απαιτείται μια σταθερή και μακροχρόνια προσέγγιση, καθώς η σποραδική φροντίδα δεν επαρκεί. Η υιοθέτηση ασφαλέστερων στάσεων και συμπεριφορών ενισχύει την ευεξία και συμβάλλει σε έναν πιο υγιή και δραστήριο τρόπο ζωής.
Παρόλο που η πρόληψη μειώνει τον κίνδυνο, δεν εξαλείφει πλήρως την πιθανότητα εμφάνισης νέου επεισοδίου. Αρκεί μία βεβιασμένη κίνηση, ένας τραυματισμός ή κακή στάση σώματος για να ενεργοποιήσει τον πόνο. Γι’ αυτό και είναι σημαντικό να γνωρίζουμε όχι μόνο πώς να προφυλασσόμαστε, αλλά και πώς να ανταποκρινόμαστε αποτελεσματικά όταν ο πόνος κάνει την εμφάνισή του.
Η επιστημονική διάσταση του προβλήματος
«Η οσφυαλγία αποτελεί ένα από τα συχνότερα μυοσκελετικά προβλήματα παγκοσμίως, επηρεάζοντας εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπους, με τον αριθμό να αυξάνεται συνεχώς λόγω της γήρανσης του πληθυσμού», εξηγεί ο Χειρουργός Σπονδυλικής Στήλης, Διευθυντής Τμήματος Σπονδυλικής Στήλης & Σκολίωσης στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών και επιστημονικός Διευθυντής της Osteon Orthopedic & Spine Clinic, Δρ Κωνσταντίνος Σταραντζής.
Πρόσφατα δεδομένα 30 ετών δείχνουν ότι ο αριθμός των πασχόντων ανέρχεται σήμερα σε περίπου 620 εκατομμύρια και μέχρι το 2050 προβλέπεται να αγγίξει τα 843 εκατομμύρια. Ποσοστό σχεδόν 39% σχετίζεται με παράγοντες όπως η εργασία, το κάπνισμα και η παχυσαρκία.
Η σπονδυλική στήλη αποτελείται από ευαίσθητα και περίπλοκα τμήματα, επιρρεπή σε φθορές και τραυματισμούς. Καταστάσεις όπως η μυϊκή κόπωση, η εκφύλιση των μεσοσπονδύλιων δίσκων, η δισκοκήλη, τα οστεόφυτα, αλλά και τραύματα ή λοιμώξεις μπορούν να προκαλέσουν σοβαρό πόνο και να επηρεάσουν δραματικά την καθημερινότητα.
Τι να αποφεύγουμε και πώς να ανακουφιστούμε άμεσα
Ανάπαυση – Ύπνος
Η στάση ύπνου επηρεάζει τη σπονδυλική στήλη. Ο ύπνος μπρούμυτα ή στο πλάι χωρίς στήριξη επιβαρύνει τις αρθρώσεις.
«Τοποθετήστε μαξιλάρι κάτω από τα γόνατα αν κοιμάστε ανάσκελα ή ανάμεσά τους όταν κοιμάστε στο πλάι», προτείνει ο Δρ Σταραντζής.
«Αποφύγετε την ακινησία – η ήπια δραστηριότητα, οι διατάσεις και η φυσικοθεραπεία βοηθούν σημαντικά».
Οδήγηση
Η πολύωρη ακινησία και η κακή θέση κατά την οδήγηση προκαλούν επιδείνωση.
«Ένα μαξιλάρι ή ένα τυλιγμένο ρούχο στη μέση μπορεί να προσφέρει στήριξη. Ρυθμίστε το κάθισμα ώστε τα γόνατα να είναι ευθυγραμμισμένα ή ψηλότερα από τους γοφούς. Κάντε διαλείμματα σε μεγάλα ταξίδια», σημειώνει ο Δρ Σταραντζής.
Εργασία
Η λανθασμένη στάση κατά την καθιστική ή όρθια εργασία ασκεί πίεση στη μέση.
Ο Δρ Σταραντζής συνιστά: «Επιλέξτε εργονομική καρέκλα, τοποθετήστε τη σωστά και αποφύγετε την καμπούριαση. Για επαγγέλματα με ορθοστασία, να κατανέμετε το βάρος ομοιόμορφα και να φοράτε άνετα παπούτσια έως 3 εκ. τακούνι».
Ψώνια
Η κακή τεχνική άρσης και μεταφοράς βάρους μπορεί να προκαλέσει απότομο επεισόδιο.
«Να λυγίζετε τα γόνατα κατά την άρση και να διατηρείτε το βάρος κοντά στο σώμα. Χρησιμοποιήστε καρότσι και κατανείμετε τα ψώνια και στις δύο πλευρές», συμβουλεύει ο Δρ Σταραντζής.
Άσκηση
Η σωστή φυσική δραστηριότητα βοηθά στην πρόληψη. Ωστόσο, η λανθασμένη εκτέλεση ασκήσεων μπορεί να έχει αντίθετα αποτελέσματα.
«Διακόψτε αμέσως την άσκηση αν εμφανιστεί πόνος. Επαναξιολογήστε τη στάση, μειώστε το βάρος και αν συνεχίζεται ο πόνος, μη συνεχίζετε», επισημαίνει ο Δρ Σταραντζής.
Διατροφή
Η διατροφή δεν προκαλεί οσφυαλγία αλλά συνεισφέρει στην πρόληψή της.
Η λήψη θρεπτικών συστατικών, όπως πρωτεΐνες, βιταμίνες και μέταλλα, συμβάλλει στη σωστή λειτουργία των οστών, μυών και τενόντων και υποστηρίζει ένα υγιές βάρος.
Κάπνισμα
Το κάπνισμα επηρεάζει τη ροή αίματος και την οξυγόνωση των μεσοσπονδύλιων δίσκων, κάνοντάς τους πιο ευάλωτους σε φθορά.
Συμπερασματικά
«Η σωστή ευθυγράμμιση της σπονδυλικής στήλης, η ενδυνάμωση των μυών και η συνολική φροντίδα του σώματος είναι το “κλειδί” στην αντιμετώπιση της οσφυαλγίας. Σε περιπτώσεις επιμονής, υπάρχουν πλέον αποτελεσματικές, σύγχρονες φαρμακευτικές και επεμβατικές μέθοδοι θεραπείας», καταλήγει ο Δρ Κωνσταντίνος Σταραντζής.
Επιμέλεια: Ευγένιος Γκράουρ