Τα άτομα που πάσχουν από φλεγμονώδεις νόσους – ιδιαίτερα ατοπικές ή αυτοάνοσες – φαίνεται πως διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να εκδηλώσουν γυροειδή αλωπεκία. Η παρουσία αυτών των νοσημάτων μπορεί να επηρεάσει όχι μόνο τον χρόνο εμφάνισης, αλλά και τη σοβαρότητα και τη διάρκεια της νόσου, σύμφωνα με τα αποτελέσματα μεγάλης μελέτης ερευνητών του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου και του Πανεπιστημίου της Βόννης, που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Allergy.
«Ο συγκεκριμένος τύπος τριχόπτωσης οδηγεί σε αιφνίδια κυκλικού τύπου τριχόπτωση. Δηλαδή η απώλεια των τριχών σχηματίζει στρογγυλά γυμνά σημεία στο τριχωτό της κεφαλής ή σπανιότερα σε άλλες περιοχές του σώματος με τρίχες, όπως στα φρύδια, τις βλεφαρίδες και τα γένια. Ασυνήθιστη αλλά όχι απίθανη είναι η καθολική απώλεια των τριχών από το κεφάλι ή το σώμα, λόγω αυτού του τύπου τριχόπτωσης.
Είναι μια συχνή πολύπλοκη αυτοάνοση ασθένεια, με γενετικό υπόβαθρο που προσβάλλει παιδιά και ενήλικες – από τον πρώτο μήνα της ζωής έως τα τέλη της δεκαετίας των εβδομήντα. Η κλινική πορεία της είναι απρόβλεπτη και διαφοροποιείται σημαντικά από άτομο σε άτομο. Σε κάποιους πάσχοντες τα συμπτώματα υποχωρούν, δεν επανεμφανίζονται μετά το αρχικό επεισόδιο και τα μαλλιά ξαναφυτρώνουν, εξαιτίας της απουσία μόνιμης βλάβης στο τριχοθυλάκιο που μπορεί να οδηγήσει στη διατήρηση της δυνατότητάς του να αναγεννά τις τρίχες. Άλλοι ασθενείς όμως έχουν επαναλαμβανόμενα επεισόδια διαφορετικής έκτασης και διάρκειας», εξηγεί ο Δερματολόγος – Αφροδισιολόγος Δρ Χρήστος Στάμου.
Πλήθος μελετών έχει ήδη επισημάνει τη συσχέτιση ανάμεσα στη γυροειδή αλωπεκία και σε φλεγμονώδεις παθήσεις, ωστόσο οι περισσότερες βασίζονταν σε περιορισμένο αριθμό ασθενών. Οι Γερμανοί γενετιστές προχώρησαν πρόσφατα σε εκτενή ανάλυση δεδομένων 2.657 ασθενών με γυροειδή αλωπεκία από την Κεντρική Ευρώπη, οι οποίοι είχαν αναζητήσει ιατρική βοήθεια τα τελευταία 20 χρόνια.
Τα αποτελέσματα επιβεβαίωσαν τη στενή αυτή σχέση. Οι ερευνητές της Βόννης διαπίστωσαν ότι η συννοσηρότητα με χρόνιες φλεγμονώδεις νόσους – όπως η ατοπική δερματίτιδα, το βρογχικό άσθμα, η θυρεοειδίτιδα Hashimoto, η ρινίτιδα ή η λεύκη – είναι συχνό φαινόμενο.
Συγκεκριμένα, οι ατοπικές παθήσεις καταγράφηκαν ως οι πιο συχνές:
-
44,5% των ασθενών εμφάνιζαν ατοπική δερματίτιδα,
-
13,4% βρογχικό άσθμα και 26,7% ρινίτιδα,
ενώ 17,4% παρουσίαζαν μη ατοπικές χρόνιες νόσους, όπως θυρεοειδίτιδα Hashimoto (6,1%), λεύκη (4,6%), ψωρίαση (2,7%) και ρευματοειδή αρθρίτιδα (1,7%).
Επιπλέον, οι ασθενείς με βρογχικό άσθμα ή θυρεοειδίτιδα Hashimoto εμφάνιζαν γυροειδή αλωπεκία πριν από την ηλικία των 20 ετών, ενώ η πρώιμη έναρξη ήταν ακόμη συχνότερη σε όσους είχαν πολλαπλές ατοπικές παθήσεις. Συγκεκριμένα, η νόσος εμφανιζόταν κατά μέσο όρο μία δεκαετία νωρίτερα σε άτομα με τρεις ατοπικές συννοσηρότητες (βρογχικό άσθμα, ατοπική δερματίτιδα και ρινίτιδα) και περίπου πέντε χρόνια νωρίτερα σε όσους είχαν μία ή δύο, σε σύγκριση με άτομα χωρίς χρόνιες φλεγμονώδεις παθήσεις.
Ασθενείς με ατοπική δερματίτιδα, άσθμα ή θυρεοειδίτιδα Hashimoto παρουσίαζαν συνήθως πιο σοβαρές μορφές της νόσου, ενώ παρατεταμένα επεισόδια (άνω των δύο ετών) εμφάνιζαν κυρίως όσοι είχαν ρινίτιδα ή λεύκη. Επιπλέον, οι πάσχοντες με βρογχικό άσθμα φάνηκε να διατρέχουν τον υψηλότερο κίνδυνο για σοβαρότερη και πιο μακροχρόνια εξέλιξη.
Όπως έδειξε η μελέτη, όσο περισσότερες ατοπικές συννοσηρότητες είχε ένας ασθενής, τόσο πιθανότερη ήταν η εμφάνιση πρώιμης, σοβαρής και μακράς διάρκειας γυροειδούς αλωπεκίας.
Οι ερευνητές επίσης εντόπισαν ότι, παρότι η πάθηση θεωρούνταν μέχρι σήμερα αυτοάνοση διαταραχή του άξονα Th1, φαίνεται πως εμπλέκεται και ο ανοσολογικός άξονας Th2, ιδιαίτερα σε ασθενείς με ατοπικές παθήσεις. Αυτή η διπλή ανοσολογική εμπλοκή ενδέχεται να εξηγεί τη βαρύτερη και πιο επίμονη εξέλιξη της νόσου.
Με βάση τα παραπάνω, οι επιστήμονες της Βόννης υπογραμμίζουν ότι οι ασθενείς με γυροειδή αλωπεκία και συνυπάρχουσες φλεγμονώδεις παθήσεις – κυρίως ατοπική δερματίτιδα, βρογχικό άσθμα ή θυρεοειδίτιδα Hashimoto – θα πρέπει να παρακολουθούνται συχνότερα και να λαμβάνουν έγκαιρη θεραπευτική παρέμβαση, ώστε να επιτευχθεί καλύτερη διαχείριση της νόσου.
«Η αυθόρμητη ύφεση των συμπτωμάτων της γυροειδούς αλωπεκίας είναι συχνή. Η θεραπεία αποσκοπεί κυρίως στην αναστολή της δραστηριότητας της νόσου και αποφυγή επανεμφάνισής της και στη διατήρηση της τριχοφυΐας. Υπάρχουν πολλές θεραπευτικές μέθοδοι και η επιλογή της ενδεδειγμένης εξαρτάται από την έκταση της τριχόπτωσης και την ηλικία του ασθενούς. Δεδομένης της χρόνιας φύσης της γυροειδούς αλωπεκίας, οι περισσότερες θεραπείες χάνουν την αποτελεσματικότητά τους μετά τη διακοπή τους.
Εκτός από τη τοπική και συστηματική φαρμακευτική αγωγή, υπάρχει η επιλογή της φωτοδυναμικής θεραπείας, η οποία βασίζεται στη λογική της ενεργοποίησης ανοσιακής απόκρισης Τh1 μέσω εφαρμογής φωτοευαισθητοποιητικής κρέμας και μετά από χρονικό διάστημα 2 ωρών έκθεση της περιοχής σε φως συγκεκριμένου μήκους κύματος, και της αυτόλογης μεσοθεραπείας PRP η οποία προκαλεί επανέκφυση των μαλλιών, αυξάνει το μέγεθος της διαμέτρου της τρίχας και επιμηκύνει το στάδιο ανάπτυξης της τρίχας με αποτέλεσμα τα μαλλιά να μην πέφτουν πρόωρα», καταλήγει ο Δρ Στάμου.
Η γυροειδής αλωπεκία, αν και δεν απειλεί τη ζωή, επηρεάζει σημαντικά την ψυχολογία και την αυτοπεποίθηση των ασθενών. Η έγκαιρη διάγνωση, η συστηματική παρακολούθηση και η εξατομικευμένη θεραπευτική προσέγγιση μπορούν να συμβάλουν ουσιαστικά στη βελτίωση της ποιότητας ζωής και στην αποκατάσταση της τριχοφυΐας. Η συνεχής πρόοδος της ιατρικής έρευνας προσφέρει πλέον νέες, πιο στοχευμένες επιλογές, ενισχύοντας την ελπίδα για καλύτερη διαχείριση και αποτελεσματικότερες θεραπείες στο μέλλον.
Επιμέλεια: Ευγένιος Γκράουρ